Hersenonderzoek bij een van 's werelds meest bekende autistische wetenschappers, Temple Grandin, heeft verschillende kenmerken ontdekt die haar unieke vaardigheden kunnen verklaren.
Temple Grandin is een zogenaamde 'savant': ze bezit enkele van de sociale tekorten die autisten zo kenmerkt, maar beschikt ook over enkele uitzonderlijke talenten.
Op andere vlakken staat ze uiterst zwak: gezichten of lichaamstaal herkenen is moeilijk, haar verbale geheugen werkt zeer slecht. Woorden zeggen haar enkel iets als ze ze in iets visueel kan omzetten, socializen omschrijft ze als 'saai'.
Poging tot begrijpen
In een poging deze vaardigheden te begrijpen gaf een groep neurowetenschappers haar een reeks psychologische testen terwijl de hersenactiviteit werd gemeten door een scanner. Ze was toen 63 jaar oud.
"We vroegen ons af hoe eenzelfde brein, één hersenstructuur, tegelijk gelinkt kan zijn aan buitengewone vaardigheden en buitengewone handicaps", legt doctoraatsstudent Jason Cooperrider aan University of Utah uit.
Op verschillende testen scoorde ze uitzonderlijk goed, zoals lezen, spelling en ruimtelijk inzicht. Op een test voor niet-verbaal redeneren (Raven's Coloured Progressive Matrices) haalde ze zelfs een perfecte score.
Op de hersenscans werd gauw duidelijk waarom: haar hersenen zijn significant groter in vergelijking met drie controlepersonen, vergelijkbaar in leeftijd, geslacht en handdominantie. Dat wordt wel vaker gezien bij hersenen van autistische kinderen, maar wetenschappers weten nog niet hoe de grootte van het hoofd en het brein evolueren bij de ontwikkeling.
De zijventrikels zijn dan weer onsymmetrisch: bij Temple Gardin is de linkerzijde veel groter dan de rechter. Ook de amygdala is ongewoon groot, dat is het gebied dat geheugen en emotionele reacties verwerkt.
Witte materie
De verbindingen in de witte materie van de precuneus en linkeronder fronto-occipital fasciculus zijn versterkt in vergelijking met die van gewone mensen. Het eerste gebied wordt geassocieerd met het episodisch geheugen, visueel-spatiale verwerking, zelfreflectie en zelfbewustzijn, het tweede is gelinkt aan de frontale lobben en staat in voor observatie.
Zwaktes
De zwakste verbindingen in de hersenen waren deels te wijten aan het verminderde integriteit van hersenweefselvezels.
Een zwak gebied was de linker inferior frontal gyrus, die broca's gebied bevat. Die wordt gelinkt aan de productie van spraak, als dit gebied verslechtert kan de persoon stom worden.
Ook haar rechter fusiform gyrus vertoonde niet de normale verbindingen: hierdoor kan ze moeilijk gezichten herkennen of lichaamshoudingen lezen.
Het is niet duidelijk of deze resultaten voor autisten in het algemeen van betekenis zijn.
Wat is autisme?
Autisme is een psychische aandoening waarbij de communicatie met en over andere mensen uiterst stroef verloopt. Vooral niet-verbale communicatie, dubbelzinnige boodschappen en eufemismen of beeldspraak wordt niet begrepen. Voor veel autisten is de constante stroom van informatie te veel en ontwikkelen ze probleemgedrag als gevolg van de onmogelijkheid om de situatie de baas te blijven.
Het is een spectrumstoornis, wat betekent dat mensen met autisten lang niet allemaal dezelfde defecten of kenmerken vertonen. Ze delen wel een aantal cruciale moeilijkheden, maar het effect op hun leven verschilt.
Wie is Temple Grandin?
Ze is professor dierenwetenschap aan de universiteit van Colorado en staat bekend om haar buitengewone niet-verbale intelligentie, ruimtelijk inzicht, visuele scherpheid en een ongewoon talent voor spellen en lezen.
Temple Grandin werd genoemd als een van de 100 meest invloedrijke personen, wegens haar niet-aflatende strijd om autisme bekend en bespreekbaar te maken. Haar verhaal werd in 2010 verfilmd in een gelijknamige film, Claire Danes speelt de hoofdrol.
Bron: DeMorgen.be
1 opmerking:
Interessant!
Een reactie posten