Neurotypische stoornis

Beste naasten van mensen met een psychiatrische aandoening,

hierbij wil ik informatie geven over de neurotypische stoornis. Het is belangrijk te weten welke kenmerken erbij horen, omdat het een onzichtbare aandoening is. Het is niet te genezen. Gelukkig kun je met een tijdige diagnose en deskundige begeleiding het leven draaglijk maken.

Kinderen en volwassenen die aan NT lijden, kenmerken zich door niet opvallen, aangepast gedrag en hun mening en werkelijkheid voegen naar de heersende normen. De hoogste bieder wint ze voor zich. Ze blijken uiterst gevoelig te zijn voor de mening van anderen, voor de media en voor reclameboodschappen. Deskundigen en andere hooggeplaatste personen hebben bijna een goddelijke status.

De oorzaak van deze aandoening is nog niet bekend, maar volgens de meest recente inzichten is het een genetische afwijking in de hersenen. Al vanaf de vroege jeugd verloopt de ontwikkeling problematisch. Deze kinderen zijn geheel afhankelijk van wat anderen over ze zeggen. Al hun energie moeten ze aanwenden om te kunnen voldoen aan wat volwassen NT’ers van ze verwachten.

Als een NT’er heel jong is, lijkt de ontwikkeling gezond te verlopen. Het kind is spontaan, nieuwsgierig en direct. Het wil alles begrijpen. Naarmate het opgroeit, verdwijnt steeds meer het licht uit de ogen. Het maakt steeds minder echt contact, gaat doen alsof. Is alleen nog bezig met hoe het overkomt op anderen. Het leert te reageren zoals ‘sociaal gepast’ is en weet op den duur niet meer wat hij zelf voelt. Met het hoofd probeert het alles te begrijpen en op te lossen. Steeds minder is het in staat om ergens in op te gaan. Wat het nog moeilijker maakt is dat iedereen iets anders beweert. Wat moet de wereld onvoorspelbaar en verwarrend zijn voor iemand zonder innerlijk kompas!

Een aantal jaar geleden werd deze ontwikkelingsstoornis geweten aan koele en liefdeloze ouders. Inmiddels is dit achterhaald.

NT’ers zien zichzelf niet als ziek en gehandicapt. Ze zijn immers is de meerderheid. Om meer grip te hebben op de ‘werkelijkheid’ projecteren ze hun problemen op anderen:

zo verwijten ze mensen met autisme moeite te hebben met contact. Er zijn therapeuten die met gedwongen vasthouden een kind met autisme over een afkeer voor aanraking heen denkt te helpen. Nog algemener is dat een deskundige ‘medicijnen’ voorschrijft, om angsten en woedeaanvallen van het kind te dempen. Emoties waar NT’ers nu eenmaal bang voor zijn en toeschrijven aan een geestesziekte. Een eenduidige aanpak gericht op het (fictieve) ziektebeeld. Met voorlichting en begeleiding moet een gezin ‘leren’ wat het betekent als een van de kinderen autisme heeft. Hoe zeer dat ingrijpt in het dagelijks leven. Iedereen moet er rekening mee houden dat zo’n kind nooit een zelfstandig leven zal leiden. Het gaat later onder een ‘zorg’ instelling wonen, waar NT’ers de regels bepalen en dat ‘afspraken’ noemen.

NT’s praten vaak en veel, terwijl ze weinig zéggen. Roepen ze: “Hoe gaat het?” rekenen ze erop dat de ander zegt: “Goed hoor, en met jou?”
Ze hebben moeite flexibel in te gaan op een spontaan antwoord. Zeg je bijvoorbeeld dat je een rotdag hebt gehad, schrikken ze. Dat staat niet in hun script. Ze blijken nauwelijks in staat tot werkelijk contact. Dus is iemand die eerlijk reageert al gauw ‘vreemd’ of mankeert misschien wel geestelijk iets. Dat komt niet omdat NT’ers geen interesse hebben in hun medemens, maar omdat ze zich moeilijk kunnen verplaatsen in iemand die anders is dan zij.

Neurotypische werknemers zijn erg voorzichtig om iemand in dienst te nemen die niet ‘normaal’ is. Ze zijn bang voor het onbekende en maken er al gauw van dat iemand ‘niet geschikt’ is. Als iemand eerlijk is, heet dat al gauw ‘onbeleefd’. Niet omdat NT’ers gemeen zijn, maar door hun manier van informatieverwerking. Ze zoeken houvast in regels en protocollen die ze hebben verzonnen en passen die rigide toe. Ze laten de ander geen ruimte. Anderen kunnen daar erg last van hebben, maar je kunt de NT’er niets verwijten, want hij heeft geen inzicht in zichzelf.

NT’ers raken snel in de war en overprikkeld van nieuwe situaties en uitdagingen.

NT’ers leggen graag alles vast. Een vaste baan, een hypotheek, een huwelijk. Ze contracteren zoveel mogelijk, van onzekerheid raken ze in paniek. Ze hebben garanties nodig om zich veilig te voelen.

In hun privéleven zijn ze juist makkelijk met afspraken, om toch een gevoel van vrijheid te hebben. Zo is het heel gewoon om vijf minuten van te voren af te bellen wegens: “Ik ben moe” of: “Ik heb toch niet zo’n zin” of te druk. Ze kunnen zich niet voorstellen dat de ander teleurgesteld is, want ze gaan ervan uit dat die hetzelfde denkt en voelt als zij.

Nog een voorbeeld van neurotypische logica: Als een kind een ander kind uitlacht of grappen maakt als iemand huilt: “Wat ben je toch een baby!” heet dat pesten. Als een ouder of leerkracht een kind uitlacht of grappen maakt over verdriet en boosheid, heet dat opvoeden. Of relativeren.
Neurotypicals kunnen ook in woede ontsteken om iets dat de vorige dag geen probleem leek. Hun humeur bepaalt wat goed is en wat niet.
Maar de NT’er zit ook zichzelf in de weg. Ik heb me laten vertellen dat ze moeilijk details opmerken, of is dat een vooroordeel?

De kans is groot dat iemand in uw directe omgeving neurotypisme heeft. Stel dat je te horen krijgt dat je kind ook neurotypisch blijkt te zijn? Het is immers genetisch overdraagbaar. Wat moet dat een klap zijn om te verwerken! Praat je erover met andere ouders van een neurotypisch kind? Zoek je ook professionele begeleiding om het kind betere ontwikkelingskansen te bieden? Is er ook voldoende aandacht voor de broertjes en zusjes (brusjes)? Want ook die kunnen erg lijden onder het gedrag. Kinderen met een neurotypische stoornis geloven immers dat iedereen moet zijn als zij, wat veel problemen geeft.

In de wereld van autisten zou een NT’er nooit een zelfstandig leven op kunnen bouwen. Toch moeten wij – autisten – in de goede bedoelingen van een NT’er blijven geloven en proberen ze zoveel mogelijk bij te staan in deze confronterende wereld vol excentrieke mensen.

We proberen de wereld zo veilig mogelijk voor jullie te maken, want het is geen opzet, maar onvermogen van jullie uit.