Het volgen van een opleiding in het regulier onderwijs brengt voor iemand met Asperger, PDD-NOS, ADHD enz al genoeg problemen met zich mee. Terwijl je als ouder van kinderen met deze vormen van autisme toch regelmatig bij je zelf denkt "hoe is het toch mogelijk dat ze op school geen duidelijke structuur kunnen of willen aanbrengen in de lessen" Het is mij als ouder van 2 jongens met ASS in al die jaren dat ze naar school gaan/gingen niet gelukt structurele aanpassingen doorgevoerd te krijgen. Natuurlijk zijn er individuele leerkrachten die begrijpen wat autisme is en bereid zijn zich aan te passen, maar dit geldt echter niet voor de overgrote meerderheid, helaas!
Een volgende stap in het leven van mijn zoon is, met zijn minimale kwalificatie op zak (volledig teleurgesteld in het Nederlands onderwijssysteem) werk zoeken. Deze onderneming is zo mogelijk een nog grotere slangenkuil dan het Nederland Onderwijs doorlopen...
Immers mensen met autisme hebben wel degelijk talenten, kennis, vaardigheden waar in het bedrijfsleven gebruik van gemaakt zou kunnen (lees: moeten) worden. Het is vele werkgevers echter te veel moeite en dus niet rendabel genoeg, om de werkomgeving van mensen met autisme zodanig aan te passen dat de volledige capaciteit van de werknemer met autisme benut kan worden. Dit leidt maar al te vaak tot situaties waarin de medewerker met autisme de sociale, hiërarchische, situatie op de werkvloer niet meer begrijpt en dus onaangepast gedrag gaat vertonen. Met als enig doel de situatie weer dus danig te vormen dat hij het zelf weer snapt. Dit op zijn beurt wordt vaak weer niet geaccepteerd door de overige werknemers. Ik hoef hier natuurlijk niet uit te leggen dat tot de nodige problemen zal leiden.
Toch zijn de "problemen" ook hier net zo eenvoudig op te lossen, of eigenlijk te voorkomen, als op school.
Van tevoren de directe omgeving informeren over wat autisme is, wat dat betekent voor de (nieuwe) medewerker met autisme en hoe hier in de dagelijkse omgang mee omgegaan kan/moet worden is prioriteit nummer 1. Hier zie je echter maar al te vaak al direct de "problemen" ontstaan, die cirkel van informatie verstrekking vind men vaak niet nodig. Maar al te vaak gaat men er vanuit dat dit zichzelf wel zal oplossen als er werkelijk "problemen" blijken te ontstaan. Dit moment is echter te laat om stap één uit te voeren, immers er hebben zich in de brein van de medewerker met autisme al patronen ontwikkeld die heel erg moeilijk te veranderen zullen zijn.
Al deze theorie wetend heb ik mijn zoon ruim 10 maanden voor zijn 18e verjaardag aangemeld bij het UWV voor ondersteuning vanuit de WAJONG regeling. Gezien onze ervaringen in het MBO, waar men zich op de borst klopt vanwege de werkgevers mentaliteit tegenover de leerlingen, hadden wij weinig hoop op het vinden en behouden van een baan waar in mijn zoon zich langere tijd prettig zou kunnen voelen.
Zijn interesse in ICT is in 2 jaar tijd door voor autisme slecht onderwijs volledig de grond in geboord. Met zijn 2e interessegebied Muziek, in de breedste zin van het woord, willen we niet dat risico lopen. Bij een poging om zich in te schrijven bij een opleiding waar hij die interesse zou kunnen onderbouwen met theorie en techniek stranden al op zijn manier van zichzelf presenteren, die natuurlijk voor een groot deel door zijn autisme wordt bepaald.
Zaak dus om een gedegen "plan de campagne" op te zetten om hem een dag invulling te geven en op langere termijn wellicht toch nog weer een opleiding te kunnen laten volgen.
Na de schriftelijke aanmelding bij het UWV werden we al snel uitgenodigd voor een interview op het regiokantoor. Onze strategie om zijn therapeut naar dit gesprek mee te nemen heeft zijn vruchten afgeworpen. Met zijn drieën hebben we een dermate duidelijk beeld van mijn zoon achter kunnen laten bij zowel de arts als arbeidsdeskundige, en dat op vrij korte termijn, de conclusie van beide heren was, dat ondanks dat er in eerste instantie niet aan mijn zoon mankeert waardoor hij niet in staat zou kunnen zijn om te werken, hij dermate veel "last" van zijn autisme heeft dat het voor hem niet mogelijk is zelfstandig werk te zoeken en te behouden en dat hij dus geen basisinkomen voor zichzelf kan verwerven.
Je kunt je voorstellen dat ondanks dat dit weer een "etiket" is, wij als ouders toch zeer blij waren met deze uitspraken. Het verkrijgen van dit "etiket" heeft ook bij onze zoon een hoop rust gebracht. Na een voor hem zeer moeilijke periode op het MBO heeft hij deze afgesloten met een niveau 2 diploma en een Burn-Out. De hele zomer periode heeft hij nodig gehad hier weer een beetje van bij te komen. Inmiddels is het augustus en heeft onze zoon (met een "kruiwagentje" van moeders) een leuke vrijwilliger baan gevonden bij een Open Muziek Podium. Hier kan hij op voor hem prettig werktijden (middag avond en nacht) en tempo zich volledig storten op de technische aspecten van kleine concerten. Inmiddels heeft hij zelfs al weer een basiscursus geluidstechniek achter de rug.
Voor ons ouders is het nu zaak hem zijn gang te laten gaan, af en toe eens te luisteren of alles nog naar wens verloopt en vooral geen druk te leggen op het zoeken naar opleidingen die bij zijn interesses aansluiten. Het is hier een wankel evenwicht waarin van buiten af al genoeg prestatiedruk wordt uitgeoefend en wij als ouders eigenlijk de rol hebben om die druk zoveel mogelijk van hem af te leiden en aan te geven dat hij nog genoeg tijd heeft om beslissingen te nemen. Daarbij bewakend dat hij wel een "zinvolle" dagbesteding en -ritme heeft en houdt.
Binnen de regels van de WAJONG geldt zijn vrijwilligersbaan als werk, of liever, een nuttige bijdrage aan de maatschappij waar door hij het recht op een uitkering van 75% van het minimum jeugdloon behoudt. Een jobcoach zal voor de nodige ondersteuning zorgen en wellicht lukt het hem volgend schooljaar wel op een opleiding in te stromen waar hij theoretische onderbouwing krijgt aangeboden voor zijn huidige werkzaamheden / interesse.
Onze zoon is nu in ieder geval verzekerd van ondersteuning bij het zoeken en behouden van (betaald of onbetaald) werk. In de huidige situatie van bezuinigingen op allerlei sociale voorzieningen is het helemaal nog niet zeker dat er ook een uitkering gaat volgen, maar dat vinden we in eerste instantie minder van belang. Immers die ondersteuning is eigenlijk waar het om gaat, hiermee kunnen mogelijke werkgevers ondersteuning krijgen in het inzicht krijgen in wat autisme is en dat betekent hopelijk zicht op een werkplek.
De toekomst zal het ons leren...
