Google+ Autisme, wat nu..?: Theory of Mind (ToM) en Sociale Vaardigheden

zaterdag 31 maart 2012

Theory of Mind (ToM) en Sociale Vaardigheden

Kinderen en jongeren met een autisme spectrumstoornis zoeken weinig contact met hun omgeving of doen dat op een aparte manier; ze praten weinig of leggen juist een sterk beslag op anderen. Niemand met een autisme spectrumstoornis is hetzelfde, maar de problemen in de communicatie hebben zij allemaal. Het methodisch aanleren van sociale vaardigheden kan autistische kinderen en jongeren helpen om makkelijker contacten te leggen en te behouden.

Wat kunnen we met de sociale vaardigheidstraining bereiken?
We kunnen jongeren met een autisme spectrumstoornis helpen om hun sociale vaardigheden te vergroten. Zo kunnen we hen helpen:

  • om hun gevoelens te leren uiten, zoals boosheid, blijdschap en verdriet.
  • om zelfstandig en zelfredzaam te zijn.
  • om initiatieven in de buitenwereld te nemen.
  • om sociale vaardigheden te leren om contacten te leggen en vast te houden. (Denk aan een praatje maken, medeleven tonen, voor jezelf opkomen en kritiek ontvangen).
  • om hun eigen (on)mogelijkheden te leren kennen.

Het belangrijkste aspect van de meeste educatieve benaderingen van autisme en aanverwanten is het aanleren van sociale vaardigheden. Hierbij wordt soms gebruikgemaakt van rollenspel of toneeltherapie, maar dat is niet voor alle kinderen met autisme even geschikt.

In andere gevallen worden sociale vaardigheden op een meer didactische manier benaderd en ligt de nadruk op het aanleren van afzonderlijke elementen van sociaal gedrag (zoals oogcontact, niet te dicht bij anderen gaan staan, of niet te hard praten) of bepaalde omgangsregels (zoals de deur openhouden voor anderen, hoe lang je de telefoon moet laten overgaan als er niet meteen iemand opneemt, of hoe je reageert als iemand je een cadeautje geeft).

Deze aanpak kan heel effectief zijn, maar de kans bestaat dat iemand met autisme de sociale vaardigheden op een rigide manier gaat gebruiken, omdat het nu eenmaal erg moeilijk is om de regels zo uit te leggen dat alle mogelijke situaties erdoor worden gedekt.

Verder wordt geregeld gebruikgemaakt van de populaire Social Stories (Sociale Verhalen) van Carol Gray. Deze methode werkt met beschrijvingen van alledaagse sociale situaties en sociale scripts, waarmee het kind leert wat het in verschillende situaties kan verwachten en hoe het dan kan reageren.

Een andere benadering is meer gericht op leren over mentale toestanden (opvattingen, gedachten, bedoelingen, verlangens en emoties) om "Theory of Mind" (vaak afgekort tot ToM) of "mindreading-vaardigheden" te ontwikkelen.

Voor het leren herkennen van emoties, een specifieke mindreading-vaardigheid, is ook educatieve software ontwikkeld. Namelijk de dvd Mind Reading (www.jkp.com/mindreading). Dit is een elektronische encyclopedie van de verschillende manieren waarop mensen emoties kunnen laten zien. Voor jonge kinderen is een vergelijkbare dvd ontwikkeld, getiteld The Transporters (www.transporters.tv).



Geen opmerkingen:

Zoeken in Bol.com