Bijna 5 december, de spanning loopt op bij de kinderen. Niet alle kinderen kunnen zo goed met die spanning omgaan. Met name kinderen met autisme en ADHD hebben moeite met de ‘gezellige’ dagen. Drs. Carla Visser, onderwijskundige verbonden aan Groenendaal, het behandelingsinternaat voor kinderen met ADHD en/of PDD-NOS in Groningen, gaf enkele jaren geleden een aantal praktische tips. Sindsdien vullen leerkrachten het lijstje elk jaar aan met nieuwe suggesties.
Tips van drs. Carla Visser
- Om spanning te voorkomen is het wijs om zo veel mogelijk de dagelijkse structuur (vaste patronen van rekenen, taal, lezen en andere vakken) te handhaven tot kort voor de vieringen.
- Om onrust te voorkomen en duidelijkheid te verschaffen is het aan te raden de gang van zaken rond de vieringen vooraf door te spreken (zelf inschatten hoe lang van te voren, een of meerdere dagen, en herhalen op de dag zelf).
- Voor een aantal kinderen met autisme is de spanning rond het te verwachten cadeau te groot; in dat geval is het een optie samen met het kind het cadeau te kopen en iets af te spreken rondom het vervolg. Een tip voor thuis en op school!
- Om de spanning te verminderen op de dag zelf kan het voor een of meerdere van deze kinderen helpen als ze een taak krijgen in het geheel. Te denken valt (met betrekking tot Sinterklaas) aan het bewaken van de zak, cadeautjes aanreiken, trakteren, enz. enz.
1. Structuur in tijd
Ook structuur in tijd geeft vaak rust. Een kalender met mijters of zwarte pietjes zou gebruikt kunnen worden. Iedere dag die voorbij is markeren met een plaatje. Op de kalender kan ook aangegeven worden wanneer de kinderen de schoen mogen zetten of wanneer er andere activiteiten zijn zoals pietengym.
Anita Vermeulen, Paedologische Instituutschool Nijmegen.
2. De schoen
Ik heb een zoon van bijna 8 jaar met PDD-NOS en de maand december is heel moeilijk. Met Sinterklaas kunnen wij veel onrust bij hem wegnemen door een briefje in zijn schoen te doen, (meteen de eerste keer als hij de schoen zet) geschreven door Sinterklaas waarin staat wanneer hij zijn schoen mag zetten en wat hij er dan in krijgt. Dit heeft bij hem positief effect.
2. De schoen
Ik heb een zoon van bijna 8 jaar met PDD-NOS en de maand december is heel moeilijk. Met Sinterklaas kunnen wij veel onrust bij hem wegnemen door een briefje in zijn schoen te doen, (meteen de eerste keer als hij de schoen zet) geschreven door Sinterklaas waarin staat wanneer hij zijn schoen mag zetten en wat hij er dan in krijgt. Dit heeft bij hem positief effect.
Nathalie te Molder
Onze zoon was bang voor een binnenkomende Piet. Wij zetten de schoen bij de buitendeur. Bij ons mag 1 keer de schoen gezet worden en onze oudste zoon pakt ‘s avonds het cadeautje al uit dat hij in de schoen krijgt, terwijl de anderen in bed liggen. Zo kan hij rustig slapen. Het cadeautje blijft wel bij de schoen, zodat zijn broertjes kunnen zien dat hij ook een cadeautje heeft gehad.
Jaap van CNS de Wegwijzer
3. Kalender
Ik heb voor mijn zoon van 5 een kalender gemaakt met foto’s en tekeningetjes erop. Ik begin op 1 november. Alles staat er op: intocht van de Sint, schoenzetten, 5 december, Kerst en zijn eigen verjaardag. Iedere dag streept hij af. Hij is een stuk rustiger.
Onze zoon was bang voor een binnenkomende Piet. Wij zetten de schoen bij de buitendeur. Bij ons mag 1 keer de schoen gezet worden en onze oudste zoon pakt ‘s avonds het cadeautje al uit dat hij in de schoen krijgt, terwijl de anderen in bed liggen. Zo kan hij rustig slapen. Het cadeautje blijft wel bij de schoen, zodat zijn broertjes kunnen zien dat hij ook een cadeautje heeft gehad.
Jaap van CNS de Wegwijzer
3. Kalender
Ik heb voor mijn zoon van 5 een kalender gemaakt met foto’s en tekeningetjes erop. Ik begin op 1 november. Alles staat er op: intocht van de Sint, schoenzetten, 5 december, Kerst en zijn eigen verjaardag. Iedere dag streept hij af. Hij is een stuk rustiger.
Anita te Tilburg
4. Rust en structuur
Het inbouwen van (meer) rustmomenten en het zo goed mogelijk vasthouden aan bestaande structuren (rooster e.d.) is belangrijk. Verandering van sfeer (klas donkermaken en kaarslicht e.d., meer kleurrijke versieringen) kan voor sommige ASS-ers heel verwarrend zijn. Geleidelijke gewenning kan een oplossing zijn, maar dit geeft geen garanties.
Met name bij de puberende ASS-er is het zinvol om inzicht te verschaffen over de bedoeling van onze culturele gebruiken. Helemaal als je ook nog eens te maken hebt met allochtone leerlingen. Vergeet ook niet dat in één groep de niveaus ver uiteen kunnen liggen. Maak dan ook aan de hogere functionerende leerlingen duidelijk dat sommige kinderen nog in Sinterklaas geloven en dat ze dit moeten (proberen) te respecteren.
4. Rust en structuur
Het inbouwen van (meer) rustmomenten en het zo goed mogelijk vasthouden aan bestaande structuren (rooster e.d.) is belangrijk. Verandering van sfeer (klas donkermaken en kaarslicht e.d., meer kleurrijke versieringen) kan voor sommige ASS-ers heel verwarrend zijn. Geleidelijke gewenning kan een oplossing zijn, maar dit geeft geen garanties.
Met name bij de puberende ASS-er is het zinvol om inzicht te verschaffen over de bedoeling van onze culturele gebruiken. Helemaal als je ook nog eens te maken hebt met allochtone leerlingen. Vergeet ook niet dat in één groep de niveaus ver uiteen kunnen liggen. Maak dan ook aan de hogere functionerende leerlingen duidelijk dat sommige kinderen nog in Sinterklaas geloven en dat ze dit moeten (proberen) te respecteren.
Hans de Sain
5. Surprises en lootjes
Juf met een zoon met pdd-nos geeft tips omtrent de surprise. Haar zoon zit in groep 6 en de surprise zorgt voor spanningen, met name over wat je zelf misschien niet terugkrijgt en dat het misschien wel weer stom is, enzovoort. Deze spanning heeft zijn juf heel goed weggenomen door duidelijke criteria te stellen.
Dan nog het maken: want voor iemand met pdd-nos moet het eigenlijk meteen af zijn en als het even niet lukt, is hij er klaar mee. Bedenk als ouder dat je het nooit jouw probleem laat worden: ga eerst ideeën noteren die je kind heeft over de surprise. Kies er dan een uit (kraak onmogelijkheden niet meteen af) en bedenk dan wat je nodig hebt om dit te maken, zoals: hoeveel tijd (in stapjes), materialen en hoe je kind het verder voor zich ziet. Maak afspraken over waar te beginnen en begin klein, bijvoorbeeld met enkel het verven van de doos als basis. Dat geeft vertrouwen dat het goed komt, want het wordt dan meteen al wel iets. Spreek dan af wat je de volgende dag wanneer gaat doen en wat hiervoor nodig is, enz. Zet het op de kalender. Leg er niet te veel druk op, maar plan het in kleinere stapjes, zodat het een positief gebeuren blijft. Maak er zelf ook tijd voor vrij.
5. Surprises en lootjes
Juf met een zoon met pdd-nos geeft tips omtrent de surprise. Haar zoon zit in groep 6 en de surprise zorgt voor spanningen, met name over wat je zelf misschien niet terugkrijgt en dat het misschien wel weer stom is, enzovoort. Deze spanning heeft zijn juf heel goed weggenomen door duidelijke criteria te stellen.
- Het mag niet zomaar een doos zijn, je moet zien dat het iets is. Bijvoorbeeld met een dierenkop en poten en een staart eraan, pas dan is het een surprise.
- Er mag geen viezigheid in. (ook prettig om vooraf te weten dat je niet vies hoeft te gaan graaien)
- De surprise mag in principe niet kapot gaan bij het uitpakken.
- De prijs.
- Het gedicht moet 6 regels zijn.
- Laat de surprise 2 dagen van te voren al inleveren en controleer de surprise. De leerling hoeft zich dan geen zorgen meer te maken over de surprise.
Dan nog het maken: want voor iemand met pdd-nos moet het eigenlijk meteen af zijn en als het even niet lukt, is hij er klaar mee. Bedenk als ouder dat je het nooit jouw probleem laat worden: ga eerst ideeën noteren die je kind heeft over de surprise. Kies er dan een uit (kraak onmogelijkheden niet meteen af) en bedenk dan wat je nodig hebt om dit te maken, zoals: hoeveel tijd (in stapjes), materialen en hoe je kind het verder voor zich ziet. Maak afspraken over waar te beginnen en begin klein, bijvoorbeeld met enkel het verven van de doos als basis. Dat geeft vertrouwen dat het goed komt, want het wordt dan meteen al wel iets. Spreek dan af wat je de volgende dag wanneer gaat doen en wat hiervoor nodig is, enz. Zet het op de kalender. Leg er niet te veel druk op, maar plan het in kleinere stapjes, zodat het een positief gebeuren blijft. Maak er zelf ook tijd voor vrij.
Sylvia. Verder aangevuld door Pauline.
6. Het kado
Wij vinden het vaak leuk als iets een verrassing blijft, maar ik weet uit ervaring dat een kind met ASS het helemaal niet erg vindt om alvast te weten wat er in het kado zit of wat er in de schoen zit. Daarom laat ik mijn zoon dat dus alvast zien. Hij kan beter slapen als hij het al weet en is toch blij verrast alsof hij het nog niet heeft gezien.
6. Het kado
Wij vinden het vaak leuk als iets een verrassing blijft, maar ik weet uit ervaring dat een kind met ASS het helemaal niet erg vindt om alvast te weten wat er in het kado zit of wat er in de schoen zit. Daarom laat ik mijn zoon dat dus alvast zien. Hij kan beter slapen als hij het al weet en is toch blij verrast alsof hij het nog niet heeft gezien.
Selma
Over de zorg over de inhoud van de kadootjes hebben wij onze zoon al vroeg verteld dat Sinterklaas geld aan papa en mama geeft om de cadeautjes te kopen, want hij kan toch niet alles weten. Papa en mama kopen de cadeautjes, wat een hele geruststelling is.
Jaap van CNS de Wegwijzer
Onze zoon weet van te voren de belangrijkste cadeaus. De dagindeling voor 5 december wordt van te voren doorgesproken. Gerda
7. Folders
Ik heb een zoon met ADHD. De reclamefolders voor speelgoed werden de weken voor Sinterklaas iedere dag stukgelezen, met alle spanning die daarbij hoorde. Sinds wij een Nee sticker op de deur hebben, krijgen we deze folders niet meer. Dat geeft veel rust. Doordat mijn zoon de folders niet ziet is hij de weken voorafgaand aan Sinterklaas er minder mee bezig. De folders zijn voor ouders vaak via Internet te bekijken. Barbara
Overgenomen van de website speciaalonderwijs.kennisnet.nl
Over de zorg over de inhoud van de kadootjes hebben wij onze zoon al vroeg verteld dat Sinterklaas geld aan papa en mama geeft om de cadeautjes te kopen, want hij kan toch niet alles weten. Papa en mama kopen de cadeautjes, wat een hele geruststelling is.
Jaap van CNS de Wegwijzer
Onze zoon weet van te voren de belangrijkste cadeaus. De dagindeling voor 5 december wordt van te voren doorgesproken. Gerda
7. Folders
Ik heb een zoon met ADHD. De reclamefolders voor speelgoed werden de weken voor Sinterklaas iedere dag stukgelezen, met alle spanning die daarbij hoorde. Sinds wij een Nee sticker op de deur hebben, krijgen we deze folders niet meer. Dat geeft veel rust. Doordat mijn zoon de folders niet ziet is hij de weken voorafgaand aan Sinterklaas er minder mee bezig. De folders zijn voor ouders vaak via Internet te bekijken. Barbara
Overgenomen van de website speciaalonderwijs.kennisnet.nl
2 opmerkingen:
Graag zou ik er nog aan toe willen voegen; mijdt het Sinterklaasjournaal hier zit enorm (vooral voor jonge kinderen) veel spanning in met cliffhangers en onnodig drama (cadeaus in het water, pakpapier kwijt).
Ook mijd ik met onze kinderen (oudste autistisch) de winkelcentra waar je tegenwoordig in deze tijd op vrijwel elke straathoek wel een (reclame)piet plotseling tegenkomt. Dat is best schrikken ook voor kinderen zonder autisme al een boel incasseren.
Thuis bewaren wij ook de rust en bewaken het ritme.
goed artikel
Een reactie posten