Hoe kinderen met autisme hun emoties de baas worden

Kinderen met een autismespectrumstoornis hebben vaak te kampen met psychische en sociale problemen. Hoe zij met hun emoties omgaan speelt hierin een belangrijke rol, blijkt uit het proefschrift van Lucinda Pouw (Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie). Promotie 14 januari 2014.

Emotieregulatie gekoppeld aan psychische en sociale problemen
Pouw onderzocht tijdens haar promotietraject verschillende aspecten van emotieregulatie in kinderen tussen de 9 en 15 jaar oud, met en zonder een autismespectrumstoornis (ASS). Uit haar onderzoek blijkt dat de manier waarop kinderen met een ASS hun emoties reguleren soms op verrassende wijze gekoppeld is aan psychische en sociale problemen, zoals depressie en agressie.

Emoties van anderen onvoorspelbaar
Interessante uitkomsten waren er vooral op het gebied van empathie. De heersende gedachte is dat kinderen met een ASS minder aangedaan zijn door de emoties van anderen. Pouw toonde echter aan dat deze kinderen wel degelijk in dezelfde mate geraakt worden door de emoties van anderen als typische ontwikkelende kinderen. Daarentegen bleken kinderen met een ASS minder goed te begrijpen wat de oorzaken van andermans emoties zijn en kunnen zij zich ook minder goed verplaatsen in anderen. ‘Hierdoor zijn emoties van anderen onvoorspelbaar voor kinderen met een ASS en reageren zij niet altijd gepast’, vertelt Pouw. Dit onbegrip in sociale situaties zorgt voor gevoelens van frustratie en leidt bijvoorbeeld tot agressie.

Vermijding lijkt effectief
Pouws onderzoek liet zien dat kinderen met een ASS meer gevoelens van depressie ervaren dan hun typisch ontwikkelende leeftijdgenoten. Zij onderzocht welke aspecten van emotieregulatie hierbij een rol spelen. ‘We zien dat kinderen met een ASS die op een vermijdende manier omgaan met negatieve gebeurtenissen minder symptomen van depressie hebben. Vermijding lijkt voor hen een effectieve manier om met problemen om te gaan. Maar als zij moeilijke, sociale situaties blijven ontwijken, leren ze geen strategieën om daadwerkelijk met problemen om te gaan. Daarnaast gaan ze zich steeds meer terugtrekken uit de sociale omgeving. Op de lange termijn is dit dus geen goede strategie’.

Sociale wereld inzichtelijk maken
Pouw benadrukt dat we het gedrag van kinderen met een ASS moeten proberen te begrijpen. ‘Dit onderzoek draagt bij aan onze kennis van waarom deze kinderen zich op een bepaalde manier gedragen. Dat geeft handvatten om te begrijpen hoe wij hen kunnen helpen om de sociale wereld inzichtelijker te maken’.

(14 januari 2014/ Lizet Ketelaar)

Zie ook:
Promotie Lucinda Pouw: ‘Emotion regulation in children with autism spectrum disorder’

Bron: Universiteit Leiden