AANKLACHT (met excuses voor de beeldspraak...)

Het valt mij steeds meer op hoe weinig er eigenlijk van Autisme begrepen wordt en hoe weinig wij (van de heersende klasse van de "neurotypischen") in staat of bereid zijn om het "anderszijn" van autisten in onze samenleving een "plek" te geven.

Met name op het moment dat daarvoor een plekje moet worden "ingeruimd" en iemand dus als het ware "even op moet staan" of even "op moet schuiven" om voor iemand met autisme "plaats te maken" of "er even langs te laten"...

Zoals de Autist vaak wordt beschuldigd van starheid en rigiditeit en verweten wordt niet tegen verandering te kunnen, zo ervaar ik, juist bij de mensen en instellingen waarvan je dat, op basis van hun veronderstelde of zelfverkondigde autismedeskundig- of -vriendelijkheid, eigenlijk zou mogen verwachten, juist een enorme onwil of onvermogen om jegens een individuele autistische cliënt, medewerker of scholier de benodigde fexibiliteit en/of aanpassingsbereidheid "aan de dag te leggen".

Hoe komt dat toch? Hebben we nou nog altijd niet genoeg uitgelegd hoe autisme werkt en wat deze mensen nodig hebben..? Dringt het niet door dat autisten allemaal individuele mensen zijn met hun individuele interesses, -talenten, -eigenaardigheden, -nuances en -hulpvragen..? Zijn we niet in staat om ons daarin "in te leven" of "in te voelen"..? Ik kan langzamerhand bijna niet meer om de conclusie heen dat wij neurotypischen uiteindelijk wellicht net zo "autistisch" zijn als zij..,

Het lijkt vooral "te spelen" op het moment dat individuele (met name zgn. "neurotypische") mensen (met ieder voor zich goede en integere bedoelingen en intenties) zich samenvoegen en een "organisatie" vormen.

Zij komen overeen "ergens voor te staan" of iets te gaan doen, spreken een samenwerkingsverband af en bundelen daarmee hun krachten (denken ze...). Maar vervolgens verliezen zij grote delen van hun individualiteit en identiteit en zien zichzelf in veel gevallen nog slechts als woordvoerders van hun organisatie, die binnen de grenzen van het overeengekomene kennelijk niet meer de ruimte of de motivatie ervaren om op individueel niveau flexibel te zijn.

Zij lijken hun individuele integriteit en moraliteit te verliezen en binnen de grenzen van het samen overeengekomene niet meer de mogelijkheid of zelfs de intrinsieke morele verplichting te ervaren om hun aanvankelijke (individuele) goede intenties tot uiting te brengen (terwijl ze zich in eerste aanleg nu juist met dìt doel tot een organisatie verenigd hadden.....).

Zo werkt het in het hoofd van menig autist denkelijk ook. Er zijn allerlei indrukken (prikkels); deze indrukken worden (onder contextuele, sociaal/culturele druk en via de taal / woorden) veralgemeniseerd en samengevoegd tot een abstract en uniek concept. Van dat unieke concept kan (omdat het andersom zo niet werkt) vervolgens niet meer worden afgeweken en het kan ook niet meer worden overgedragen op een andere context. Dat is volgens mij voor een groot deel precies wat er gebeurt als twee of meer "neurotypischen" tot een wederzijds contextueel akkoord komen...

Een andere "tekortkoming" die autisten vaak verweten wordt is het onvermogen om het "hele plaatje" te kunnen zien, vanwege jun neiging om zich juist op onderdelen of details te richten. Ik kan er bijna niet over uit hoe treffend toepasselijk ik deze symptomatiek vindt op organisaties die zeggen de zorg voor "andersdenkenden" c.q.  autisten "hoog in het vaandel" te hebben.

Door (overigens op allerlei andere manieren te rechtvaardigen) afspraken over doelgroepen, zorg- en therapievormen, geldstromen enz. valt menig autist met een reële individuele zorgbehoefte nu "tussen wal en schip". Niet alleen doen we op deze manier dus meer aan exclusie dan aan inclusie, maar "sluiten we ook onze ogen" voor het "grotere geheel" èn voor de enorme extra kostenposten die een dergelijke opstelling met zich meebrengt.

Door als organisatie niet flexibel te zijn en je activiteiten en doelen zoveel mogelijk te versmallen, lijk je goede zorg te leveren èn de kosten te beperken. In een "breder verband" brengt dit op de langere duur (maar ook in het hier en nu) echter alleen maar méér en extra kosten met zich mee op het moment dat ontdekt wordt dat er voor allerlei nu niet gedekte zorg-hiaten een oplossing moet worden bedacht en niet zelden alwéér een organisatie "op poten" moet worden gezet...!

De conclusie moet dus zijn dat samenwerkingsverbanden, vanwege hun aard, alleen maar kunnen leiden tot individueel èn geïnstitutionaliseerd autistiform gedrag! 

Logisch, maar niet wenselijk als het erom gaat om op basis van terminologieën als: "Passend onderwijs", "Werken naar vermogen" en "Zorg op maat" te bewerkstelligen dat onze samenleving ertoe  in staat èn bereid zal zijn om mensen die "anders" zijn hun gelijkwaardige plaats in te laten nemen en ze daarbij op een individuele, flexibele en toch economisch verantwoorde manier de passende ondersteuning en zorg te bieden...